Illustration

Ανοιχτοί Λογαριασμοί

Είναι σημαντικό να μάθουμε να αποχαιρετάμε το παρελθόν, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να ζήσουμε το παρόν με όλο μας το είναι. Συχνά όμως αποφεύγουμε να μιλήσουμε για το παρελθόν νομίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο το ξεπερνάμε και το αφήνουμε πίσω. Βαθιά μέσα μας όλοι γνωρίζουμε όμως ότι ένα παρελθόν που αποφεύγεται θα βρει τρόπο να τρυπώσει και να αναστατώσει το παρόν μας, γιατί αυτό που αναζητά είναι την λύτρωση και το κλείσιμο.
Πρόσωπα και καταστάσεις από το χθες παρεισφρέουν στο σήμερα γεμίζοντας μας θλίψη, Δίνουμε άραγε χώρο σε αυτή την θλίψη και στα δάκρυα; Συζητάμε αυτό που μας πληγώνει από όποια χρονική στιγμή και αν προέρχεται; Ή προσπαθούμε να το κλείσουμε πάλι στο χρονοντούλαπο της σκέψης μας αποφεύγοντας τον πόνο και αλλάζοντας θέμα;
Όπως υποστηρίζουν οι Goulding & Goulding «οι άνθρωποι που δεν λένε αντίο, κρατούν κλειδωμένο στο χθες ένα κομμάτι της ενέργειας τους». Τα άτομα με μισοτελειωμένες υποθέσεις στην πραγματικότητα δεν θέλουν να βιώσουν τον πόνο που νιώθουν και να προχωρήσουν παρακάτω. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε αλλαγή συναισθημάτων, σκέψεων και αντιλήψεων. Η μισοτελειωμένη κατάσταση χρησιμεύει ως δικαιολογία στα άτομα για να μην προχωρήσουν. Μερικές φορές το άτομο βιώνει μία σύγκρουση μην μπορώντας να αφήσει τον άλλο να φύγει. Κάποιος που έζησε έναν ευτυχισμένο γάμο και το ταίρι του πέθανε, νιώθει συχνά ότι το προδίδει αν αρχίσει μία νέα σχέση. Η στάση της οικογένειας και των φίλων ή της κοινωνίας στην οποία ζει μπορεί να αυξήσει το αίσθημα αυτό (Leary, 1995).
Αντί το άτομο να επιτρέψει στον εαυτό του να βιώσει τα συναισθήματα, που συνόδευαν τα τραυματικά γεγονότα, τα εμποδίζει. Ο τερματισμός μίας σχέσης λόγω αιφνιδιαστικού θανάτου, διαζυγίου ή χωρισμού προκαλεί συχνά μισοτελειωμένες υποθέσεις. Στις περιπτώσεις αυτές, τα άτομα είτε δεν πενθούν είτε αποφεύγουν να τελειώσουν τη σχέση και να την αποχαιρετίσουν. Αγνοούν τα δυσάρεστα συναισθήματα με αποτέλεσμα να καταλήγουν με άλυτα συναισθήματα και ανεκπλήρωτες ανάγκες (Leary, 1995). Σύμφωνα με τον Perls είτε θυμόμαστε είτε περιμένουμε κάτι, το κάνουμε στο εδώ και τώρα. Το παρελθόν είναι παρελθόν και όμως στο τώρα, στην ύπαρξη μας, κουβαλάμε πολλά από αυτό το παρελθόν. Βέβαια, κουβαλάμε πολλά από το παρελθόν όσο έχουμε μισοτελειωμένες υποθέσεις να διαχειριστούμε. Από ό,τι συνέβη στο παρελθόν ένα μέρος έχει αφομοιωθεί και έχει γίνει πλέον κομμάτι μας και ένα άλλο δημιουργεί ένα φορτίο από μία μισοτελειωμένη υπόθεση, μία ημιτελή Gestalt.
Μία από τις επίσης σημαντικές μισοτελειωμένες υποθέσεις είναι να μην έχει κλάψει κανείς αρκετά για τον χαμό κάποιου αγαπημένου του προσώπου. Η ικανότητα να εκραγεί κανείς από θλίψη και να πενθήσει, είναι απαραίτητη για να μεγαλώσει, για να αποχαιρετήσει την εικόνα του παιδιού, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω. Αυτό είναι πολύ βασικής σημασίας. Πολύ λίγοι άνθρωποι μπορούν να δουν τον εαυτό τους ως ενήλικα. Πάντα πρέπει να υπάρχει μία μητέρα ή ένας πατέρας στα πέριξ. Και αντίθετα με τον Freud που πίστευε ότι ένα παιδί δεν ωριμάζει εξαιτίας των παιδικών τραυμάτων, ο Perls ισχυριζόταν ότι το άτομο δεν θέλει να πάρει την ευθύνη του εαυτού του και για αυτό εκλογικεύει, στηρίζεται σε παιδικές αναμνήσεις κ.α. Γιατί το να μεγαλώσει κανείς προϋποθέτει να αποδεχτεί ότι είναι μόνος του, γιατί το να είναι κανείς μόνος είναι η προϋπόθεση για ανάπτυξη και επαφή (Perls, 1992). Το κλείσιμο των ανοιχτών αυτών λογαριασμών μπορεί να επέλθει είτε μέσω της επιστροφής στον ανοιχτό λογαριασμό είτε μέσω του σχετίζεσθαι με παράλληλες καταστάσεις στο παρόν. Αν παραδείγματος χάριν ένα άτομο δεν έχει λάβει ποτέ αγκαλιά από τον πατέρα του μπορεί να βρει την ολοκλήρωση μέσα από μία αγκαλιά στο παρόν με κάποιο άλλο άτομο ή ίσως μέσα από την φαντασία ότι το ξανακάνει, όπου γίνεται πλέον δυνατή η εμπειρία της απόλαυσης, κάτι που θα ήταν και η φυσική εξέλιξη της παρελθούσης στιγμής. Μόλις το κλείσιμο επέλθει και μπορεί κάποιος να βιώσει ολοκληρωτικά το παρόν, επιλύεται η έγνοια του ατόμου για το παλιό ανολοκλήρωτο και μπορεί πλέον να κινηθεί προς νέες πιθανότητες (Polster, 1974).
Μυρτώ Φραγκάτου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια