"Φοβάμαι λες και περιμένεις να φύγει ο φόβος για να πάρεις στα χέρια το τιμόνι της ζωής.Ο φόβος όμως θα φύγει μόνο αν τον πάρεις «μαζί σου» σε αυτό που σε δυσκολεύει.Γιατί ο φόβος είναι εκεί για να σε προστατεύσει μαθαίνοντας πώς να στρίβεις χωρίς να τουμπάρεις.Για να είσαι πιο προσεκτικός στην αρχή.Και όταν πια είσαι έτοιμος, ο φόβος φεύγει.Δεν θα χρειαστεί να τον διώξεις, απλά δεν θα έχει πια λόγο ύπαρξης γιατί δεν θα έχεις ανάγκη πια από προστασία”.
Ο φόβος, όπως όλα τα συναισθήματα, είναι ιδιαίτερα χρήσιμος γιατί μας προστατεύει από πιθανούς κινδύνους και απειλές, είτε αυτές είναι πραγματικές είτε φανταστικές. Για ένα παιδί πολλές καταστάσεις είναι άγνωστες, με αποτέλεσμα ο φόβος να αναδύεται σε συνθήκες που για μας τους ενήλικες είναι δεδομένες και γνώριμες. Φανταστείτε ένα παιδί που ακούει για πρώτη φορά τα βεγγαλικά.
Είναι ένας ήχος, που μπορεί να το τρομάξει γιατί είναι ένα νέο έντονο ερέθισμα. Μπορεί οι γονείς του να γνωρίζουν ότι δεν κινδυνεύει, όμως το παιδί δεν έχει αναπτύξει ακόμη την απαιτούμενη γνώση και εμπειρία, οπότε είναι πολύ πιθανό να τρομάξει. Το πως θα αντιδράσει τις επόμενες φορές εξαρτάται από την αντίδραση των γονέων. Αν αντιδράσουν με ένταση επιχειρώντας να το απομακρύνουν άμεσα από την συνθήκη με σκοπό να το ηρεμήσουν, πολύ πιθανόν να ερμηνεύσει το γεγονός ως κίνδυνο από τον οποίο σώθηκε και σε αντίστοιχους ήχους να παρουσιάζει αντίστοιχο φόβο. Αν το προτρέψουν να μην φοβάται είναι σαν να του λένε ότι δεν πρέπει να εμπιστεύεται το βίωμα του και τις αισθήσεις του ακυρώνοντας έτσι το συναίσθημά του.
Αν όμως οι γονείς αποδεχτούν το φόβο του λέγοντας ότι είναι λογικό να φοβάται διαβεβαιώνοντας ότι είναι εκεί μαζί του οπότε είναι ασφαλής και δίνοντας του παράλληλα απλές και κατανοητές πληροφορίες για να κατανοήσει τι είναι αυτός ο εκκωφαντικός θόρυβος; Τότε, το παιδί μαθαίνει ότι μπορεί να μένει σε μία ασφαλή συνθήκη ακόμη και όταν φοβάται.
Αυτό είναι το πιο σημαντικό δώρο που μπορούμε να κάνουμε σε έναν νέο άνθρωπο. Και αυτό γιατί όσο μεγαλώνουμε εξακολουθούμε και έχουμε φόβους, που συνδέονται με πραγματικά ή φανταστικά γεγονότα.
Δεν είναι λίγες οι φορές κατά τις οποίες δεν προχωράμε σε μία ενέργεια από φόβο μη συμβεί κάτι το οποίο φανταζόμαστε. Από τον φόβο της αποτυχίας μένουμε στάσιμοι περιμένοντας την τέλεια στιγμή, μα αυτή δεν έρχεται, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν υπάρχει η ιδανική συνθήκη. Η επιτυχία είναι συχνά το αποτέλεσμα πολλών αποτυχημένων προσπαθειών.
Ο μόνος τρόπος είναι να αποδεχτούμε το φόβο μας και να προχωρήσουμε ακόμη και φοβισμένοι, εφόσον ο φόβος μειώνεται μόνο μέσα από την γνώση και την εμπειρία.
Μυρτώ Φραγκάτου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια