Σύμφωνα με την κοινωνική ψυχολογία οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους μέσα από την διαδικασία της κοινωνικής σύγκρισης, η οποία έχει πλέον λάβει νέα μορφή. Δεν συμβαίνει μόνο στις παρέες, στο σχολείο ή στην δουλειά, μα κάθε στιγμή και κάθε λεπτό, με κάθε scroll down στα κοινωνικά δίκτυα. Εκεί όμως η σύγκριση γίνεται μέσα από μία εικονική και συχνά επίπλαστη πραγματικότητα.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που νιώθουν πιο μόνοι ή πιο δυστυχισμένοι, όταν βλέπουν φωτογραφίες άλλων στα social media. Αυτό που αγνοούν όμως είναι τι συμβαίνει πραγματικά, καθώς δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν τι έχει συμβεί πριν ή μετά την λήψη μιας φωτογραφίας, ενώ δεν μπορούν να ξέρουν τι σκέφτεται ή πως νιώθει ο διαδικτυακός τους “φίλος” εκείνη την στιγμή.
Ένα στιγμιαίο χαμόγελο μπροστά στην κάμερα δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι ο άνθρωπος, που ποζάρει, είναι και ευτυχισμένος ή τουλάχιστον πιο ευτυχισμένος, από εκείνον που βλέπει αυτή την φωτογραφία. Εστιάζοντας όμως μόνο σε αυτή την στιγμή, μπορεί να οδηγηθεί στο αυθαίρετο συμπέρασμα, ότι οι άλλοι είναι σε πολύ καλύτερη θέση από εκείνον.
Με αυτόν τον τρόπο η πραγματική ζωή αρχίζει να χάνει την σημασία της, εφόσον συγκρίνεται με μια “ιδανική” και εικονική ζωή. Οδηγεί έτσι πολλούς ανθρώπους να μην ζουν πραγματικά, αλλά μόνο και μόνο για να ανεβάσουν τις φωτογραφίες και τις ιστορίες τους στα social media. Επιπλέον, οδηγεί ανθρώπους να μην ικανοποιούνται από την ζωή τους συγκρίνοντας την με την εικονική ζωή των άλλων.
Η σύγκριση όμως δεν μένει μόνο εκεί. Εξαπλώνεται και στο κυνήγι των likes στο πλαίσιο της λήψης επιβεβαίωσης από το περιβάλλον, μιας επιβεβαίωσης που κάθε άλλο παρά αληθινή είναι. Μοιάζει λες και η ανάγκη αυτή ακολουθεί πλέον το ίδιο μοτίβο με αυτό της καταναλωτικής μανίας. Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που δεν μιλάνε πια μεταξύ τους. Στέκονται ο ένας δίπλα στον άλλο μέχρι να βγάλουν την πιο επιτυχημένη selfie. Έτσι, η διασκέδαση δεν αποτελεί πια την ευκαιρία να ζήσει κανείς την στιγμή, αλλά περιορίζεται στην προσπάθεια να την απαθανατίσει με τον κατάλληλο τρόπο προς την επίτευξη των πιο πολλών likes.
Είναι να αναρωτιέται κανείς: πόσα likes κάνουν άραγε κάποιον να νιώθει αποδεκτός;
Μυρτώ Φραγκάτου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια