«Μέσα στη σιωπή της σκέψης μου αντιλαμβάνομαι τον εσωτερικό μου κόσμο σε έναν σπόρο, κατά κάποιον τρόπο μικρό και ασήμαντο αλλά και γεμάτο δυνατότητες. Μέσα μας αμέτρητα όνειρα περιμένουν την στιγμή που θα γονιμοποιηθούν, θα πετάξουν ρίζες και θα γεννηθούν, θα πεθάνουν σαν σπόροι… για να γίνουν δέντρα. Αυτά τα όνειρα δείχνουν το δρόμο με σημάδια και σύμβολα όλων των ειδών, σε κάθε γεγονός, σε κάθε στιγμή, στα πράγματα και στα πρόσωπα, στον πόνο και στην ευχαρίστηση, στον θρίαμβο και στην αποτυχία» Ιστορίες να Σκεφτείς Χ.Μπουκάι
Σύμφωνα με την θεραπεία Gestalt τα όνειρα αποτελούν μία μεταφορική έκφραση των μισοτελειωμένων υποθέσεων του ατόμου, οι οποίες αφορούν είτε σε άλυτες καταστάσεις είτε σε υπαρξιακά διλήμματα. Ο Freud τόνισε την σημασία των ονείρων πιστεύοντας ότι είναι η βασιλική οδός προς το ασυνείδητο. Ισχυρίστηκε ότι στα όνειρα, το ασυνείδητο υλικό που καμιά φορά διαταράσσει τον ύπνο, αλλάζει και μετατρέπεται σε σύμβολο, που είναι αποδεκτό από το συνειδητό και γίνεται ανεκτό χωρίς συναισθηματικές διαταραχές.
Σε αντίθεση με τον Freud που θεωρούσε το όνειρο βασιλική οδό προς το ασυνείδητο, με στόχο του να αποκαλύψει την κρυμμένη έννοια πίσω από την ιστορία του θεραπευόμενου, ο Perls το θεωρούσε βασιλική οδό προς την ολοκλήρωση. Πίστευε ότι όλα τα όνειρα έχουν ένα υπαρξιακό μήνυμα αυτού που λείπει από τη ζωή μας, αυτού που αποφεύγουμε να κάνουμε ή να ζήσουμε, παρέχοντας μας παρέχουν πλούσιο υλικό προς αφομοίωση, ώστε να επανενσωματώσουμε αποξενωμένα στοιχεία του εαυτού μας. Μάλιστα, ο ίδιος αναφέρει ότι μέσα στο όνειρο φαίνεται ξεκάθαρα ο τρόπος, με τον οποίο αποφεύγουμε αυτά τα αποξενωμένα στοιχεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι εφιάλτες, που συνήθως τρέχουμε να ξεφύγουμε από κάτι. Το άτομο έχει για τα περισσότερα πράγματα κάποιο είδος ελέγχου. Όχι όμως και για το όνειρο. Τα μέρη του ονείρου αποτελούν αποσπάσματα της προσωπικότητας του ατόμου, μερικά από τα οποία έχει αποποιηθεί. Ο Page λέει «η εμπειρία είναι μοναδική, ανεξάρτητα από το αν είναι απελπιστική, τρομακτική, ανιαρή ή όμορφη». Μέσα από όνειρα ο οργανισμός μας αναζητά τρόπους να δώσει χώρο σε αυτά που δεν αναγνωρίζουμε στην καθημερινότητά μας.
Στην θεραπεία Gestalt αποφεύγουμε την ερμηνεία των ονείρων γιατί ενθαρρύνει το άτομο να αφομοιώνει άκριτα την ερμηνεία χωρίς να έχει επίγνωση. Ο Perls χαρακτήρισε τα όνειρα ως προβολές. Η μέθοδος επεξεργασίας των ονείρων που ανέπτυξε, στην οποία το άτομο που είχε δει το όνειρο καλούνταν να αναπαραστήσει τα στοιχεία του ονείρου στο τώρα, είχε βασικό σκοπό να επιτρέψει στο άτομο να ενσωματώσει αυτά που είχε προβάλλει. Η βαρύτητα που δόθηκε στην διαδραμάτιση του ονείρου κάνει την μεθοδολογία ξεχωριστή, καθώς διευκολύνει το άτομο να κατανοήσει το όνειρό του, εφόσον αναγνωρίζεται το γεγονός ότι ο μόνος που μπορεί να ερμηνεύσει καλύτερα την διεργασία του ονείρου είναι το ίδιο το άτομο.
Μυρτώ Φραγκάτου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια