Έχουμε μάθει να θεωρούμε πιο δύσκολα τα συναισθήματα, που κάποτε δεν επιτρεπόταν να εκφράσουμε, επειδή κάποιοι δεν τα άντεχαν. Οι άντρες δεν κλαίνε, η ευαισθησία δείχνει αδυναμία, ο θυμός είναι επικίνδυνος, ο φόβος είναι για τα μικρά παιδιά.
Με λίγα λόγια μάθαμε να τα αποφεύγουμε, να τα απωθούμε. Μείναμε με την εντύπωση ότι η χαρά είναι το μόνο συναίσθημα που επιτρέπεται να έχουμε. Μα γνωρίζουμε αλήθεια την χαρά; Όταν κάποιος είναι λυπημένος, θυμωμένος, απογοητευμένος και προσποιείται ότι είναι καλά, μπορεί πράγματι να βιώσει τη χαρά; Όταν όλα τα δύσκολα συναισθήματα απωθούνται έχουμε πράγματι βρει την ευτυχία; Έχουμε διδαχθεί διάφορους τρόπους για να αποφεύγουμε τα συναισθήματα, που μας είναι δυσάρεστα προσπαθώντας να τα ξεχάσουμε μέσα από διαρκείς δραστηριότητες.
Ο σύγχρονος ρυθμός ζωής τείνει να καταργήσει την παύση. Και είναι ακριβώς αυτό το κενό σημείο, όπου μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με αυτό που βιώνουμε και με τον εαυτό μας. Μα σπάνια γίνεται αυτό. Προχωράμε σύντομα στην επόμενη δράση. Με αυτόν τον τρόπο χάνεται η ευκαιρία να νιώσουμε οτιδήποτε.
Λέμε αστεία, για να νιώσουμε καλά, να γελάσουμε, να ξεχαστούμε. Και δεν είναι λίγες οι φορές που μετά από κάποιες στιγμές έντονου γέλιου, θα ακουστεί πιθανόν η γνωστή φράση “να μας βγει σε καλό”. Γιατί για να γελάμε τόσο, κάτι κακό θα συμβεί. Κάποιος θα μας πάρει πίσω αυτή τη χαρά και ευχόμαστε να μην γίνει αυτό. Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που όταν νιώθουν χαρά φοβούνται ενδόμυχα ότι αυτό δεν θα κρατήσει για πολύ.
Κάπως έτσι η χαρά απομακρύνεται και ενοχοποιείται. Αυτό που χρειάζεται είναι να της δώσουμε χώρο, επιτρέποντας σε όλα τα συναισθήματα να εκφράζονται τη στιγμή που χρειαζόμαστε. Μα δεν είναι μόνο αυτό.
Όπως όλα τα συναισθήματα, έτσι και η χαρά συνδέεται με το εδώ και το τώρα της εμπειρίας. Τα καταπιεσμένα συναισθήματα της λύπης, του θυμού, του φόβου έχουν διάρκεια στο χρόνο και εμφανίζονται με άλλους τρόπους, όταν δεν εκφράζονται την στιγμή που προκαλούνται. Που πηγαίνει η χαρά, που δεν εκφράζεται; Τι συμβαίνει, όταν παραμερίζουμε την ευκαιρία να νιώσουμε ευγνώμονες και χαρούμενοι για αυτό που μας συμβαίνει; Τότε η χαρά εξαφανίζεται και παίρνει άλλες μορφές στερώντας μας την ευδαιμονία.
Μπορεί να μεταμορφωθεί στο αίσθημα του ανικανοποίητου. Συνήθως αυτό συμβαίνει όταν αντί να εστιάσουμε σε αυτό που μας συμβαίνει στο τώρα, επιλέγουμε να ασχοληθούμε με αυτό που δεν συμβαίνει. Σκεφτείτε πόσες φορές θεωρούμε δεδομένα κάποια επιτεύγματα, την υγεία μας, τους ανθρώπους που μας περιβάλλουν. Μα αντί να νιώσουμε χαρά για αυτά, εστιάζουμε την προσοχή μας σε αυτά που μας λείπουν.
Άλλες φορές πάλι, η χαρά μεταμορφώνεται σε ενοχή. Αυτό συμβαίνει όταν οι άνθρωποι εστιάζουν περισσότερο στους άλλους παρά στον εαυτό τους. Έτσι, όταν μαθαίνουν ή βιώνουν κάτι ευχάριστο, σκέφτονται παράλληλα κάτι αρνητικό που έχει συμβεί σε κάποιον άλλον. Ενώ είναι σημαντικό να νοιαζόμαστε για τους άλλους, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να νοιαζόμαστε για την δική μας ευτυχία.
Ας επιλέξουμε λοιπόν την ευγνωμοσύνη για αυτό που μας συμβαίνει στο τώρα εξασκώντας την ικανότητα μας να βιώνουμε όλα μας τα συναισθήματα.
Μυρτώ Φραγκάτου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια