Στην εποχή, που διανύουμε, τα social media κερδίζουν ολοένα και περισσότερο χώρο στην καθημερινότητά μας παρέχοντας τρόπους επικοινωνίας που παλαιότερα δεν ήταν εφικτές.
Μέσω αυτών οι άνθρωποι μπορούν να δημιουργούν, μοιράζονται και ανταλλάσσουν πληροφορίες και ιδέες σε virtual κοινότητες. Επιπλέον, τα social media δίνουν σε κάθε άνθρωπο την δυνατότητα να μεταβάλλει την online εικόνα του, με αποτέλεσμα πολλές φορές να δημιουργείται μία εσφαλμένη αντίληψη της τελειότητας και της πραγματικότητας που απεικονίζεται. Το twitter, το facebook και το instagram κατακλύζονται καθημερινά με τις πιο εξιδανικευμένες εκδοχές ανθρώπων και στιγμιότυπων ζωής. Η αίσθηση ανωνυμίας και η απρόσωπη επικοινωνία που δημιουργείται πίσω από μία οθόνη επιτρέπει στους ανθρώπους να δημιουργήσουν έναν εντελώς διαφορετικό ηλεκτρονικό εαυτό. Εφόσον η τεχνολογία παρέχει την δυνατότητα να διαμορφώσουν το προφίλ τους τροποποιώντας την εικόνα τους οι διαδικτυακές πλατφόρμες επεμβαίνουν στην διαμόρφωση της διαδικτυακής πλέον ταυτότητας.
Είναι λοιπόν η ηλεκτρονική εικόνα πραγματικότητα ή μία υπερβολικά εξιδανικευμένη εκδοχή της;
Στο instagram, όπως σε στα περισσότερα κοινωνικά δίκτυα, οι άνθρωποι τείνουν να παρουσιάζουν την εξιδανικευμένη εκδοχή τους εντείνοντας τα θετικά στοιχεία και παραλείποντας τα αρνητικά.
Με λίγα λόγια οι άνθρωποι επιλέγουν να παρουσιάσουν αυτά που θεωρούν ότι θα έχουν θετική ανταπόκριση από τους άλλους. Επιλέγουν ποιες φωτογραφίες θα ανεβάσουν, ενώ η χρήση φίλτρων και άλλων applications έχουν ως αποτέλεσμα οι δημοσιεύσεις στα κοινωνικά δίκτυα να προσομοιάζουν του περιεχομένου μίας διαφήμισης. Έτσι, αυτό που κάποτε ήταν εφικτό μόνο για “celebrities” έχει γίνει ευρέως διαδεδομένο για όλους με την πραγματική ζωή να μοιάζει πια με την κατάσταση στα παρασκήνια και την online ταυτότητα να είναι η παράσταση.
Κάπως έτσι κάποιοι άνθρωποι τείνουν να δημιουργούν μία online ταυτότητα, η οποία είναι τελείως ξεχωριστή από την πραγματική τους ζωή. Εξαιτίας αυτής της δυνατότητας είναι συχνά δύσκολο να κατανοήσει κάποιος αν η εικόνα που βλέπει στα social media είναι πραγματική, με αποτέλεσμα να συγκρίνει τον εαυτό του με μη ρεαλιστικά πρότυπα. Παράλληλα, εκείνοι που δημιουργούν έναν ιδανικό online εαυτό τείνουν να προσπαθούν να εφαρμόσουν αυτά τα στοιχεία και στην offline ζωή τους, με αποτέλεσμα να απογοητεύονται όπου αυτό δεν είναι εφικτό.
Αυτό προκαλεί πίεση στην καθημερινότητα, καθώς η online τελειότητα συγκρίνεται με την καθημερινή ατέλεια και η ψευδαίσθηση της έντονης κοινωνικότητας, που δημιουργεί η ύπαρξη εκατοντάδων ηλεκτρονικών φίλων και χιλιάδων followers, συγκρίνεται με την μοναξιά στην πραγματική ζωή. Το άτομο οδηγείται στην αίσθηση της μη αυθεντικότητας επηρεάζοντας αρνητικά την αυτοεικόνα του.
Επιπλέον, η εστίαση του στο τι θα αποθανατίσει για να ανεβάσει στα κοινωνικά δίκτυα έχει ως αποτέλεσμα οι στιγμές και το παρόν να ξεγλιστρούν από τα χέρια του αντί να τις ζει αυθεντικά. Πόσο μάλλον αν αφιερώνει πολύ χρόνο στα κοινωνικά δίκτυα κατά την διάρκεια της καθημερινότητας χάνοντας έτσι την ευκαιρία να ασχοληθεί με τη ζωή αυτή καθαυτή.
Το να μπορεί όμως κάποιος να είναι σε θέση να αναγνωρίζει την αξία στη ζωή του έχει ιδιαίτερη σημασία. Η ευτυχία άλλωστε να είναι να μπορεί να νιώσει αρκετός μέσα στην ατέλεια του.
Μυρτώ Φραγκάτου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Πηγές:The gifts of imperfection, Brene BrownInstagram and the curated self, Mariam Aliyu