Το "άτακτο" παιδί
"Μπαμπά, όσο αναρωτιέσαι τι έκανες λάθος με μένα, εγώ ακούω πως είμαι λάθος. Όσο με τιμωρείς και εστιάζεις μόνο σε αυτά που κάνω στραβά, αρχίζω και πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος που θα με δεις είναι μέσω της αταξίας. Βλέπω ότι ανησυχείς και στενοχωριέσαι και ξέρω ότι φταίω εγώ και νιώθω κακό παιδί, γιατί μόνο αυτό βλέπεις σε εμένα. Αντί να με τιμωρείς, προσπάθησε να με ρωτήσεις τι χρειάζομαι, να δεις γιατί τα κάνω όλα αυτά. Άρχισε να παρατηρείς και αυτά που κάνω σωστά και πες μου ένα μπράβο για αυτά, και έτσι θα μου δείξεις έναν νέο τρόπο να σου τραβήξω την προσοχή. Μην με λες κακομαθημένο, ταραξία. Μη μου βάζεις ταμπέλες, γιατί εγώ περιμένω να υπάρξω μέσα από το δικό σου καθρέφτισμα και θα γίνω αυτό που μου λες ότι είμαι. Αποδέξου την ύπαρξη μου και μάθε με το σωστό και το λάθος. Ξεχώρισε το κακό παιδί από την κακή πράξη. Αγάπησε με για αυτό που είμαι και όχι για αυτό που θα ήθελες να είμαι. Μάθε μου να είμαι".
Τα παιδιά σύμφωνα με την Gestalt μαθαίνουν μέσα από την διαδικασία της ενδοβολής απορροφώντας άκριτα τις πληροφορίες από τους σημαντικούς άλλους, όπως είναι το σχολείο και ο στενός οικογενειακός κύκλος. Κατά την διάρκεια των παιδικών μας χρόνων όλοι μας έχουμε ακούσει ένα μήνυμα για τον εαυτό μας ή την συμπεριφορά εν γένει, το οποίο και το είχαμε δεχτεί άκριτα. Κάποια εξ αυτών είναι πολύ χρήσιμα, που μας βοηθούν κατά την διαδικασία της μάθησης τόσο γνωστικά όσο και κοινωνικά. Κάποια άλλα όμως λειτουργούν στο τώρα ως εμπόδια, καθώς δεν μας βοηθούν. Παραδείγματος χάριν πληροφορίες όπως «οι άντρες δεν κλαίνε», «οι γυναίκες δεν κάνουν εύκολα φιλίες» και άλλα αντίστοιχα παρεμβάλλουν στο παρόν και μπλοκάρουν τη σχέση μας με τον εαυτό και τους άλλους. Επιπλέον, έχουμε λάβει αντίστοιχα μηνύματα έμμεσα μέσα από νουθεσίες ή «κηρύγματα».
Τα μικρά παιδιά δεν έχουν αναπτύξει την ικανότητα να ξεχωρίζουν την αξιοπιστία αυτών των μηνυμάτων. Αν παραδείγματος χάριν ρίξουν κατά λάθος ένα ποτήρι νερού και ο γονιός είτε με λόγια είτε με το βλέμμα δώσει στο παιδί το μήνυμα "Είσαι άγαρμπος", τα παιδιά δεν είναι σε θέση να πουν "Ναι, αυτό νομίζω ότι με χαρακτηρίζει" ή "Αυτό δεν μου ταιριάζει καθόλου". Οπότε θα πιστέψουν ότι είναι άγαρμπα και θα φέρονται με τρόπο που θα το επιβεβαιώνει. Αυτό θα συνεχιστεί και στην ενήλικη ζωή τους επηρεάζοντας την εμπιστοσύνη που δείχνουν στον εαυτό τους και στις ικανότητές τους.
Μυρτώ Φραγκάτου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια