Έλλειψη Επαγγελματικής και Προσωπικής Ζωής ή Έλλειψη Παύσης;
Ζούμε σε μία εποχή που το άγχος τείνει να είναι "in". Τρέχω, άρα είμαι επιτυχημένος. Δεν έχω προσωπικό χρόνο, άρα είμαι σημαντικός, γιατί με χρειάζονται. Κι αν με χρειάζονται, μπορούν να με εντοπίσουν ανά πάσα στιγμή, ή αλλιώς 24/7, φράση γνώριμη στην εποχή μας. Η έννοια της παύσης αρχίζει σταδιακά να χάνεται πίσω από αμέτρητα emails, αλλεπάλληλα και μακράς διάρκειας meetings, συμμετοχή σε τηλεδιασκέψεις. Πολλά στελέχη παραπονιούνται για έλλειψη ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Μα αυτή η έννοια με κάνει να αναρωτιέμαι: πως γίνεται να ισορροπήσω ανάμεσα σε δύο συνθήκες όταν δεν υφίσταται ισορροπία σε κάθε συνθήκη ξεχωριστά; Αρκεί απλά να περιορίσω τον χρόνο που εργάζομαι ή μήπως την ανάγκη μου να απαντήσω σε ένα εισερχόμενο email ανεξάρτητα της ώρας που το λαμβάνω και του που βρίσκομαι; Και αν δεν μπορώ να κάνω το δεύτερο, το οποίο θεωρώ και το πιο σημαντικό, τι θα αλλάξει αν μειώσω τις ώρες που βρίσκομαι στο γραφείο αν δεν φεύγω ψυχικά ποτέ από εκεί; Στα χρόνια που εργάζομαι στον κόσμο των επιχειρήσεων έχω ακούσει πολύ συχνά "Συγγνώμη, αυτό το τηλεφώνημα είναι επείγον, πρέπει να το απαντήσω". Σίγουρα το έχω ξεστομίσει και εγώ ουκ ολίγες φορές και όχι μόνο στο γραφείο αλλά και στο σπίτι, σε έξοδο με φίλους, σε οικογενειακά και φιλικά τραπέζια. Βλέποντας το από απόσταση σκέφτομαι την έννοια του επείγοντος. Τι θα γίνει αν απαντήσω σε έναν πελάτη πέντε λεπτά αργότερο, ή ακόμη τι θα συμβεί αν στείλω την επόμενη μέρα ένα report που μου ζητήθηκε αιφνιδίως με deadline "χθες";
Σίγουρα αν κάποιος είναι γιατρός δεν μπορεί να αναβάλει ένα χειρουργείο ανοιχτής καρδιάς. Μα το ίδιο συμβαίνει αναρωτιέμαι με ένα τυπικό check up? Και αν οι γιατροί μπορούν να αναβάλλουν πράττοντας σωστά κάποιες μη επείγουσες ιατρικές πράξεις, γιατί εσύ αναβάλλεις μία ιατρική εξέταση για ένα report που ίσως - αν όχι σίγουρα - μπορείς να ετοιμάσεις και αύριο; Ξέρω, πολλοί θα απαντήσουν πως αυτό είναι αδύνατον. Από φόβο μην χάσουν την θέση τους ή μήπως από φόβο πως δεν θα νιώθουν πια τόσο σημαντικοί;
Σε αυτό το σημείο θέλω να θέσω ένα ρητορικό ερώτημα. Πόσοι από εσάς δηλώνετε πόσο χρόνο χρειάζεστε για να ετοιμάσετε ένα report; Πόσοι από εσάς θέτετε τα χρονικά σας όρια εντός ή εκτός του οργανισμού; Το να μπορώ να οριοθετήσω το χρόνο μου σημαίνει ότι ισορροπώ μεταξύ του αιτήματος και των δυνατοτήτων μου. Το να μπορώ να σημάνω παύση κατά την διάρκεια του εργασιακού μοτίβου 24/7 είναι σημαντικό. Και είναι αυτή η παύση που φέρνει την αρμονία. Φανταστείτε μία μελωδία δίχως παύσεις. Πόσο κουραστική θα ήταν και πως θα χανόταν αμέσως το νόημα της. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα απαντήσετε στην ερώτηση "Τι κάνεις" με την γνώριμη φράση "Τρέχω" αναλογιστείτε τα ακόλουθα:
-Τι τρέχω να προλάβω; ή καλύτερα "Τι τρέχω να αποφύγω;"-Είναι όλα αυτά που πρέπει να κάνω σήμερα επείγοντα και σημαντικά;-Τι θα συμβεί σε μένα και στον οργανισμό αν τα αναβάλλω για αύριο για να μπορέσω να πάω σε αυτό το σημαντικό ραντεβού με τον γιατρό ή σε μία εκδήλωση του παιδιού μου;-Αυτό που πιστεύω ότι θα συμβεί είναι πραγματικότητα ή φαντασία; Το έχω δει δηλαδή να συμβαίνει ή φαντάζομαι ότι θα συμβεί;-Υπάρχει κάποιος που μπορεί να με βοηθήσει;-Θα μπορούσε να το αναλάβει κάποιος άλλος;
Και στο τελευταίο ερώτημα θα δυσκολευτούν εκείνοι που τρέχουν, γιατί με αυτόν τον τρόπο επιβεβαιώνουν την σημαντικότητά τους. Αν κάποιος μπορεί να τους αντικαταστήσει αντάξια, ίσως παύσουν να είναι σημαντικοί. Και αυτός ο φόβος- και όχι οι υποχρεώσεις αυτές καθαυτές - δεν τους αφήνει να αφήσουν χώρο και χρόνο στον εαυτό τους.
Μυρτώ Φραγκάτου, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια